کانادا در شمال قارهی آمریکای شمالی قرار گرفته و در بین سه اقیانوس اطلس، آرام و منجمدِ شمالی محصور شده است.: کشور کانادا از نظر مساحت پس از روسیه بزرگترین کشور جهان و چهارمین کشور وسیع جهان از نظرمساحت خشکی محسوب میشود.این کشور طولانی ترین مرز زمینی دنیا را با ایالات متحده دارد، جمعیت کانادا سی و پنج میلیون نفر است که در حدود بیشتر از یک میلیون نفر از این افراد را مسلمانان تشکیل میدهند !
دراین مقاله سعی میکنیم نگاهی کلی بندازیم به این کشور پهناور و منحصر به فرد که مقصد بسیاری از مهاجرین است .
مرز مشترک آن با ایالاتمتحده طولانی ترین مرز زمینی در جهان است و نزدیک به نود درصد از جمعیت این کشور در امتداد همین مرز و تا فاصله ۲۰۰ کیلومتری ایالاتمتحده زندگی میکنند. پرجمعیتترین شهرهای کانادا به ترتیب تورنتو، مونترآل و ونکوور میباشند. این کشور متشکل از ده استان و سه قلمرو و پنج منطقه اصلی به نامهای کرانه غربی، شمال، مرکز، علفزارها، و منطقه اقیانوس اطلس می باشد. فرهنگ و جمعیت هر یک از این بخشها متفاوت است و نمایانگر سیمایی متفاوت از این کشور پهناور میباشد. بزرگترین شهرهای کانادا تورنتو (6.2 میلیون نفر) , مونترال (4.1 میلیون نفر )، ونکوور (2.5 میلیون نفر )، کالگری (1.4میلیون نفر ) هستند. استانهای کانادا : کِبـِک، آلبرتا، بریتیش کلمبیا، منیتوبا، نیوبرانزویک، نیوفاندلند و لابرادور، نووااسکوشیا، انتاریو، جزیرهٔ پرینس ادوارد آیلند و سسکچوان هستند.
ریشه نام کانادا:
کانادا که در زبان محلی “کاناتا” به معنی محل سکونت گفته می شد؛ تا 1600 میلادی به فرانسه دوم معروف بود . در 1535 بومیان از این کلمه استفاده کردند که به “ژاک کاتیر” دریانورد، نشانی دهکده استاداکونا را بدهند. ژان کاتیر هم به آن محل و کل منطقه که دوکونا نام داشت , کانادا گفت . تا سال 1547 هم از نام کانادا استفاده می شد. کانادا مستعمره فرانسه بود و به این کشور که در عرض رودخانه سن لوران و دریاچه بزرگ بود فرانسه دوم می گفتند. بعد از این که کانادا به تصرف بریتانیا در آمد به دو بخش کانادای شمالی و جنوبی تقسیم شد و در سال 1841 به طور کامل جزو مستعمرات انگلیس شد و ایالات سلطنتی کانادا نام گرفت. در طول زمان کانادا توانست از زیر استعمار انگلیس بیرون برود و در سال 1950 و پس از پایان جنگ جهانی دوم , دولت ایالتی نام این کشور را به عنوان کانادا برگزید و پس از انتخابات ایالتی در سال 1982 این کشور به نام کانادا در هر دو زبان رسمی فرانسه و انگلیسی نام گذاری شد و شعار این کشور ” از این کران تا آن کران ” است. نماد این کشور برگ درخت افرا است که بر روی پرچمش هم قرار دارد.
اطلاعات کلی جغرافیایی
به ترتیب تورنتو، مونترآل و ونکوور پرجمعیت ترین شهرهای کانادا هستند. همانطور که بعدا توضیح داده می شود بغیر از یک استان کبک ؛ زبان رسمی این کشور انگلیسی است. در کبک زبان رسمی فرانسوی است .
بخش زیادی از خاک کانادا به دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال مسکونی نیست. به همین علت کانادا کشوری بزرگ با جمعیتی کم (35 میلیون نفر) است به طوری که از منظر تراکم آماری در هر یک کیلومتر خاک این کشور تنها 3 نفر سکونت دارد .در مقایسه همسایه کانادا, آمریکا 11 برابر جمعیت بیشتری دارد. بیشتر ساکنان مناطق جنوبی کانادا که هم مرز با ایالات متحده امریکا هستند مشغول به کشاورزی هستند زیرا خاک این مناطق بسیار حاصلخیز است..
کشور کانادا از ۱۰ استان تشکیل شده است که شامل ۳ قلمرو می باشد و دارای پنج منطقه جغرافیایی است. ده استان شامل انتاریو, کِبـِک، آلبرتا، بریتیش کلمبیا، منیتوبا، نیوبرانزویک، نیوفاندلند و لابرادور، نووااسکوشیا، ،جزیرهٔ پرینس ادوارد آیلند وسسکچوان هستند. قلمروهای این کشور نوناووت، قلمروهای شمال غرب و یوکان نام دارند. نوع حکومت در استانها، فدرالیسم است که از دولت فدرال خودمختاری بیشتری دارند. قلمروها نسبت به استان ها، خودمختاری کمتری دارند. این دو بخش، یعنی استانها و قلمروها، دارای دسته بندی از سمبلهای مخصوص به خود هستند..
مناطق پنجگانه کشور کانادا
منطقه آتلانتیک : شامل استانهای نوااسکوشیا و نیوبرانزویک و پرنسس ادوارد آیلند و نیو فاندلتد و لابرادور می شود .بیشتر شغل مردمان این سرزمین ماهیگیری و شیلات و کشاورزی و استخراج از معادن می باشد. صنعت توریسم در این مناطق فعالیت بسیار چشمگیری دارد ؛ بطوریکه درجزیره پرنس ایلند در فصل تابستان توریست های زیادی از اقصی نقاط دنیا به این محل می آیند و درآمد قابل توجهی نصیب این استان می شود.
منطقه مرکزی : این منطقه از استانهای آنتاریو و کبک تشکیل شده است . استان آنتاریو بیشترین جمعیت کشور را در خود جای داده است و نکته جالب این میباشد که بیش از ۷۵ درصد از کل محصولات کشور کانادا در این منطقه تولید می شود. مرکز آن شهر تورنتو و اتوا پایتخت کشور هم در این استان قرار دارد . کبک تنها استان کانادا با جمعیت غالب فرانسوی زبان است و تنها استان این کشور است که تنها زبان رسمی آن فرانسوی است .مرکز این استان شهر معروف مونترال است .
استان کبک بزرگترین استان کشور و از نظر جمعیت دومین استان پر جمعیت کانادا بهشمار میرود. از قضا بیشتر مهاجران و همچنین بیشتر هموطنان ما در کبک یا شهر تورنتو زندگی می کنند.
منطقه پرییز (علفزارها ): از مجموعه استانهای منیتوبا، سسکچوان و آلبرتا تشکیل گشتهاست. بیشتر زمینهای این ناحیه صاف و بارور میباشند و شامل زمینهای کشاورزی می شوند. همچنین این زمینها غنی از منابع انرژی میباشند. این منطقه ازکوههای راکی شروع و در غرب آلبرتا به پایان میرسد.
ساحل غربی: استان بریتیش کلمبیا در غربی ترین قسمت کانادا قرار گرفته است . استان بریتیش کلمبیا به خاطر دامنه ها و جنگل های بسیار زیبایی که دارد معروف است و این استان شامل مناطق دست نخوررده و طبیعتی زیباست .از نقطه نظر منابع طبیعی استان بریتیش کلمبیا دارای شیلات و ماهیگیری بسیار فعالی می باشد به طوری که ماهیگیری قویترین صنعت این ناحیه است و از همه مهمتر تولید میوه و باغداری در این استان بسیار دارای اهمیت میباشد .
منطقه شمال: منطقه شمال از سه سرزمین به نام های سرزمین های شمال غربی، یوکان و نانویت تشکیل شده است. یک سوم زمینهای کانادا در این منطقه قرار دارد و سرشار از منابع نفت و گاز و معادن طلا , سرب و روی است .
پایتخت کانادا
در سال 1857 به دلایل مشکلات اداره کانادا، از ملکه ویکتوریا در خواست شد که شهری را به عنوان پایتخت انتخاب کند وی در 31 دسامبر 1857 شهر اتاوا را به دلیل سهولت حمل نقل به سایر نقاط کشور و با هدف بهبود موقعیت استراتژیکی انتخاب کرد. صنعت چوب بری در مهاجرت مردم در سده 1800 موثر بود بخصوص که ساخت پل ریدو به همت سرهنگ “جان بای” باعث سهولت عبور و مرور مردم به مونترال به جای استفاده از راه قدیمی و دورتر در کنار مرز آمریکا شد .سرهنگ بای آنقدر محبوبیت یافت که تا سالها بعد آنجا به بای تاون معروف بود تا اینکه سر انجام در 1855 به نام اتاوا خوانده شد.
اتاوا در ایالت آنتاریو قرار دارد . جمعیت اتاوا به همراه حومه به رقم یک میلیون نفر می رسد . این شهر در کنار رودخانه اتاوا که از آن نام گرفته, قرار دارد. برج صلح و مجلس از بناهای مهم این شهر هستند. قسمتی از ساختمان مجلس در اوایل قرن بیستم سوخت ولی در سال 1922 به طور کامل تعمیر شد و اکنون یکی از جاذبه های گردش گری و نماد کانادا است. لازم به ذکر است اتاوا یکی از سردترین پایتختهای جهان می باشد . بر اساس آمار این شهر صدو پنجاه هزار دانشجو دارد ,البته دو دانشگاه اتاوا و دانشگاه کارلتون در این شهر قرار دارند.
زبان رسمی در اتاوا فرانسوی یا انگلیسی است و از واحد پول دلار کانادا استفاده می کنند.
نحوه اداره کشور کانادا:
ساختار دولت کانادا پادشاهی مشروطه و علاوه بر آن پارلمانی فدرال یا استانی است . از نظر پادشاهی، کانادا زیر نظر پادشاهی انگلستان و در حال حاضر ملکه الزابت دوم به همراه دو مجلس سنا و عوام , دولت اصلی و دولتهای فدرال (ایالتی ) می باشد . بعلاوه شخصی در دولت وجود دارد که فرمانده کل نام دارد که خود نماینده ای از طرف ملکه است . وی از طرف نخست وزیر پیشنهاد و از طرف ملکه انتخاب می شود و حضورش جزو ساختار دولت است. در اصل یک دولت فدرال این دولتهای ایالتی (فدرالی) را تحت لوای خود قرار می دهد . قانون کشور کانادا با امضای ملکه الیزابت دوم رسمیت می یابد .
ایالت کبک از سیستم حقوق نوشته (civil law) پیروی می کند به این صورت که مردم به منتخبان ایالات خود رای می دهند و دادگاه عالی بالاترین مرجع قانونی است و قدرت معرفی و لغو یک قانون را دارد. باقی کشور کانادا مانند انگلستان از سیستم (common law) پیروی می کنند یعنی قوانین بیشتر از این که در دست قوه مقننه و قوه مجریه باشد توسط دادگاهها و قضات تهیه می شود.
قدرت ایجاد قوانین برای صلح و نظم و مسولیت پذیری دولت کانادا, بانک داری, تجارت و غیره بعهده دولت فدرال است . دولت های ایالتی وظیفه مراقبتهای درمانی بهداشتی , آموزش و پرورش و موارد دیگر را در حوزه ایالت خود بر عهده دارند. دولت فدرال اموری مثل مهاجرت , امور بین الملل , قوانین کیفری و کنترل و دفاع از مرزها را عهده دار است . مجلس ملی کانادا همانطور که گفته شد در شهر اتاوا قرار دارد . این مجلس داری دوبخش است . مجلس عوام که شامل 338 نماینده است که توسط مردم انتخاب می شوند و وقتی کانادایی ها به “مجلس” اشاره می کنند منظورشان مجلس عوام است . مجلس عوام وظیفه انتخاب نخست وزیر را دارد.
مجلس سنا شامل 105 نفر از افراد سرشناس است که به سناتور مشهور هستند. اعضا سنا توسط نخست وزیر برگزیده می شوند. مجلس سنا قوانینی که مجلس عوام وضع می کند را بازبینی می کند . نخست وزیر رییس دولت در کانادا است , و از میان نمایندگان مجلس عوام وزرای کابینه خود را انتخاب می کند . از میان این وزرا : وزیر مهاجرت , وزیر شهروندی و وزیر دادگستری را می توان نام برد . کابینه و وزرا تصمیمات مهم درباره سیاست های دولت می گیرند.
کانادا سه سطح از دولت دارد که به شکل یک هرم می توان سیستم کار آن را توضیح داد . در بالای هرم دولت فدرال است که بر نیازها و مقدورات کشور نظارت می کند. در بخش میانی هرم دولت های ایالتی هستند که بر اساس نیازهای خاص ایالات مربوط به خودشان عمل می کنند . در نهایت در کف هرم دولت های محلی (Municipal) هستند که مسئول آتش نشانی , خیابانها و بقیه مسایل محدوده شهرها و روستاها می باشند ؛ البته در صورتی که هیچ دولت محلی و بخش دیگری این خدمات را مهیا نکند, در مناطق روستایی، نظارت برعهدهٔ پلیس سواره نظام سلطنتی کانادا (RCMP) است که به ژاندارمری سلطنتی مشهور است. سرانجام اینکه اگر چه کانادا کشوری پادشاهی است اما تصمیمات مهم از طریق انتخابات گرفته می شود و ملکه حضوری تشریفاتی دارد.
نیروهای نظامی کانادا:
یکی از اعظای اصلی سازمان اتحاد کشورهای آتلانتیک شمالی (NATO) کاناداست . CF به معنی نیروهای متحد ارتش کانادا که شامل نیروی زمینی , دریایی و نیروی هوایی است . درحال حاضر ارتش کانادا حدود بیست وشش هزار نیروی ذخیره و شصت وچهار هزار نیروی ثابت دارد.
این کشور در جنگ جهانی اول ,جنگ جهانی دوم و جنگ جدایی دو کره حضور پررنگی داشت .و در سال 1950, کانادا نیروهای نظامی خود را زیر نظر هیات های بین الملی سازمان ملل و ناتو قرار داد و علاوه بر عضویت در ارتشهای حافظ صلح جزو نیروهای اعزامی به یوگوسلاوی اسبق و حامی نیروهای ائتلاف در جنگ اول خلیج فارس بوده است.
سیستم آموزشی کانادا:
سیستم آموزشی کانادا در هر استان و قلمرو با هم متفاوت است. اما بهطورکلی میتوان گفت نظام آموزشی کشور کانادا از یک دوره پیشدبستانی با مدت زمان یک تا دو سال؛ دوره آموزش ابتدایی به مدت زمان پنج تا هشت سال و دوره آموزش متوسطه تا پایان پایه دوازده تحصیلی، تشکیل شدهاست. کانادا دارای دو سیستم آموزشی عمومی و خصوصی است.
در کانادا نیز سیستم آموزشی عمومی و خصوصی وجود دارد ولی علیرغم آن دولت کانادا تحصیلات را از مهد کودک تا سطح پس از اتمام تحصیلات متوسطه ( ازسنین 14 یا 15 شروع و در 17 یا 18 سالگی به پایان می رسد) به شدت تشویق می کند به همین دلیل حدود شش درصد تولید ناخالص ملی را درسیستم آموزش و پرورش صرف می کند. به این ترتیب است که کانادا نسبت به میانگین کشورهای عضو OECD یا سازمان همکاری و توسعه اقتصادی( Organisation for Economic Co-operation and Development ) هزینه بیشتری صرف تحصیلات می کند . به طور کلی تحصیل در کانادا به سه سطح تقسیم شده است:
تحصیلات ابتدایی: همچنین به عنوان مدرسه ابتدایی شناخته می شود، این سطح از کودکستان یا کلاس اول (سنین شش تا هفت سالگی) اجرا می شود و تا کلاس هشتم (سنین 13 تا 14) ادامه دارد.
تحصیلات متوسطه: همچنین به عنوان دبیرستان شناخته می شود، این سطح از کلاس نهم (سنین 14 تا 15) تا سطح دوازده (17-18 ساله) آموزش داده می شود. انتاریو دارای یک سطح دیگر بنام 12+ هم هست. در کبک، دانش آموزان تا سن 16 سالگی در دبیرستان شرکت می کنند. پس از آن ممکن است در برنامه دوساله (CEGEP (Collège d’enseignement général et professionnel شرکت کنند. برنامه فوق یک دانشکده دو ساله است که به طور عمومی تأمین مالی می شود و دانشجویان ممکن است دیپلم آمادگی دانشگاه یا دیپلم حرفه ای را پس از طی کردن دوره های مربوطه طی کنند. CEGEP یک عبارت فرانسوی است که اصطلاحا کالج “فنی و حرفه ای ” تعریف می شود .
تحصیلات تکمیلی : کانادا سیستم پیشرفته ای از دانشگاه های معتبر دارد که امکان تحصیل برای مهاجران هم در آنها وجود دارد در عین حال کانادا دارای بسیاری از برنامه های دانشگاهی شناخته شده بین المللی است که در مناطق شهری و روستایی تمامی کشور قرار دارند . مدارک تحصیلی که از دانشگاه های کانادا دریافت می شود، در بیشتر موارد معادل مدارک تحصیلی دیگر دانشگاه های معتبر دنیاست . از مزایای دیگر این برنامه ها انعطاف پذیری زمان امتحانات است و به دانشجو اجازه شروع ترم در زمان مناسب را می دهد .
آموزش زبان انگلیسی و فرانسوی :
دانش آموزانی که از سایر کشورها می آیند می توانند در دوره آموزش یکی از دو زبان رسمی کشور -انگلیسی و فرانسوی- شرکت کنند.اگر چه برای شرکت در هیچ یک از مقاطع تحصلی در کانادا اجباری به تسلط به هر دو زبان نیست اما امکان تدریس هر دو زبان در بعضی از موسسات در کانادا وجود دارد. در کبک استثنا” در طول تحصیل دانش آموزان به زبان فرانسوی آموزش می بینند.
اقتصاد کانادا:
اقتصاد کانادا با توجه به این که مناطق وسیعی از آن قابل سکونت نیست به طور باور نکردنی یکی از موفقترین هاست و کشور کانادا جزو کشورهای ثروتمند دنیا به حساب می آید.
این کشور یکی از اعضا سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) و گروه ۸ (G8) است. اقتصاد این کشور بر مبنای بازار آزاد است . تجارت آزاد یکی از اصول اولیه اقتصاد کاناداست چون تجارت آزاد را باعث رشد اقتصادی و توسعه صنعتی میدانند. در اقتصاد آزاد الگوی تولید و استانداردهای زندگی کانادا بسیار شبیه کشور ایالات متحده می باشد.
منابع طبیعی:
کشور کانادا یکی از ارزشمند ترین منابع طبیعی جهان را در اختیار دارد که ارزش آن حدود دو تریلیون دلار تخمین زده شده است. در ضمن به عنوان سومین ذخیره نفتی جهان و چهارمین صادر کننده آن در جهان شناخته می شود. همین رتبه را نیز در زمینه صادرات گاز در اختیار دارد. کشور کانادا به ابرقدرت انرژی در سطح جهان مشهور است. به این ترتیب نه تنها سومین کشور صادر کننده نفت دنیاست بلکه علیرغم برخوردار بودن از سوخت فسیلی با استفاده از انرژی باد و انرژی خورشیدی سهم مهمی در تولید انرژی سبز یا انرژی تمیز دارد که در جای خود به رفاه حال شهروندان این کشور کمک کرده است .
کشاورزی :
در سال 2018 میلادی 7/1 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور به کشاورزی وابسته بود.
دانشکده ها و دانشگاه های زیادی در سراسر کشور کانادا برنامه های تحصیلی متنوعی را در زمینه کشاورزی، علوم گیاهی، علوم جانوری، تولید محصولات کشاورزی و فراورده های دامی، مهندسی، مدیریت بازرگانی کشاورزی، و سایر رشته های مرتبط ارائه می دهند. تعداد زیادی از این برنامه ها شامل دوره های کارآموزی و آموزش های عملی است. دوره های کارآموزی نیز برای بسیاری از مشاغل (پروش دهندگان میوه جات، دامداران و تولید کنندگان فراورده های لبنی، تکنسین های تجهیزات و غیره) موجود است.
از اهمیت صنعت کشاورزی همین بس که بر اساس آمار در سال 2014 این صنعت ایجاد کننده یکی از هشت شغل در کانادا بود و حدود 2.3 میلیون نفر در کانادا در شغل های مربوط به کشاورزی استخدام شدند.
کانادا پنجمین صادر کننده برزگ محصولات کشاورزی بعد از اتحادیه اروپا , ایالات متحده آمریکا, برزیل و چین در سال 2014 بود.
محصولات کشاورزی :
این محصولات در زمینه غلات شامل گندم ,سویا , جو و جو دو سر,چاودار ,نخود , بذر کتان , برنج و غیره می باشد. که علاوه بر مصرف داخلی شامل صادرات جهانی و در زمینه دامپروی محصولات دامی از قبیل گوشت قرمز,گوشت گاو, خوک,گوساله و گوسفند ولبنیات می باشند. همین طور میوه جات ,صیفی جات و تخم مرغ و مرغ هم شامل این محصولات جهت صادرات است . در زمینه آبیزیان هم این کشور تولید کننده و صادر کننده ماهی آزاد و صدف ااست.
مزارع در همه استانها و قلمرو های کانادا بغیر از یوکان وجود دارند. در سال 2001 انتاریو با بیش از 59725 مزرعه مقام اول رادر تعداد مزرعه داشت .
تولید و صنایع :
صنایع تولیدی کشور کانادا علیرغم رکود اقتصادی جهانی توانسته رو به رشد باقی بماند و حدود چهارده درصد از تولید ناخالص ملی این کشور از درآمد صنایع به وجود می آید.
این کشور که دهمین اقتصاد پایدار جهان بر حسب تولید ناخالص ملی محسوب می شود مانند بقیه کشور های توسعه یاقته از صنعت خدماتی به عنوان موتور پیشتبان صنعت و اقتصاد خود استفاده می کند. با این حال از نظر صنعتی در موقعیت خاصی نسبت به دیگر کشور ها قرار دارد زیرا پایه صنعت کانادا چوب,ماهیگیری و معدن است . صنعت تولید محصولات مختلف در این کشور از جمله هواپیما ,ماشین سازی و نرم افزار در رده تولید کنندگان اصلی دنیا قرار دارد. به صورت کلی راه پیشرفت کشورهای ثروتمند، گذر از اقتصاد اولیه مثل کشاورزی و ایجاد صنایع مبتنی بر آن اقتصاد است . این اقتصاد به اقتصاد بسته به خدمات (service- based) معروف است. این تولید سرویس بیش از سیصد وپنچاه میلیارد دلار ازرش دارد و بیشتر از ده درصد تولید ناخالص ملی کانادا را شامل می شود.در حال حاضرکانادا چهارمین تولید کننده خودرو جهان , و در رده دوم تولید صنایع جنگل داری است . کانادا مهترین استخراج کننده از معادن است و در سطح جهان به عنوان مرکز اصلی و متخصص معدن و تجهیزات معدنی شناخته شده است .
ماهیگری : چون کانادا طولانی ترین خط ساحلی در جهان را دارد و دارای دریاچه های مناست برای پرورش ماهی است صنعت ماهیگری در این کشور پررونق است . درآمد این صنعت حدود 3.8 میلیارد دلار تخمین زده می شود.
در سطح جهانی مشارکت تجاری کانادا با مکزیک , ژاپن , اتحادیه اروپا, چین و ایلات متحده آمریکا باعث رشد اقتصادی و صنعتی روز افزونی شده است .و بعلاوه صنعت کانادا از سرمایه گذاری کلانی که در زمینه فعالیتهای تحقیقات و توسعه که باعث رشد تکنولوزی این کشور شده سود بالایی می برند.
در مقالات بعدی سعی در معرفی عمیقتر و مفیدتری از کانادا , به عنوان یکی از کشورهای انگلیسی زبان و در عین حال مهاجرپذیر داریم .